hazır böyle bir konuya girişmişken buraya kendi kullandığım yetiştirme yöntemini de anlatayım parça parça olmasın. bütün işlemlerin farklı yöntemleri var, bu nedenle kendi araştırmanızı yaparak en uygun yöntemi seçmek daha mantıklı olacaktır. bu kafanızda bir fikir oluşmasına yardım edebilir.
- 1. Adım : Durgun Hava Kutusu (SAB) yapmak
öyle alengirli bir ismi olduğuna bakmayın, içinde çalışabileceğin kadar büyükçe plastik bir kutuya iki tane kol deliği açıyorsun ahahahah muhakkak yapılması gerekmiyor olsa da ortamı ne kadar kontrol altında tutarsanız birşeylerin ters gitme ihtimali o kadar azalır.
malzemeler
- Plastik saklama konteynerı (fikir vermesi için ben 80 litrelik kullanıyorum)
- alt kol kalınlığınızda metal teneke (örneğin salça tenekesi)
- fırın eldiveni
plastik kutuyu iki kol aynı anda girip rahat edecek şekilde işaretleyerek başlamak gerekiyor. tenekenin altını kullanarak işaretlenen yere daireler çizin. bu herkes için farklıdır ancak ben örneğin iki dairenin iç kısımlarının arasını yaklaşık 20cm yapıyorum, dairenin alttan yüksekliğini ise yaklaşık 12 cm. burdan sonrası yanarlı dönerli o yüzden mutfağa geçiyoruz. plastik konteynera maket bıçağıyla girmeye çalışınca kırılıyor çoğu zaman, ben delikleri açmak için eritmeyi daha mantıklı buluyorum. fırın eldiveniyle tenekenin alt kısmını ocağın üstünde ısıtarak işaretlenen yere bastığında kolu rahatsız etmeyecek şekilde tertemiz iki delik oluyor. sıcak tenekeyi işaretlenen yere nazikçe bastırdığında kolayca alttan çıkması gerekir yeterince ısınmışsa. tenekeyi tekrar ateşe tutmadan önce erimiş plastik yapışmadığından emin olun. plastik eriteceğiniz için ortamın muhakkak havalandırılıyor olduğundan emin olun. başlamadan önce işiniz bitince sıcak tenekeyi nereye koyacağınızı belirleyin, lavabo mantıklı bir seçenek örneğin. hızlı hareket etmek gerekiyor bu nedenle nasıl yapacağınıza önceden kafa patlatmak faydalı olabilir.
- 2. Adım : Spor printi şırınga haline getirmek
malzemeler
- gıdaya uygun eldivenler (paketin üzerinde bu detay yazar)
- 10+ ml boş şırınga
- %70 alkol
- steril su (eczanelerde satılır, bunun yerine düdüklüde kaynatılıp soğutulmuş su da kullanılabilir ancak hazır almak daha risksizdir)
- spor print
- torch çakmak
- skalpel (veya sterilize edebileceğin, kazımaya uygun herhangi bir alet)
-cımbız
- shot bardağı
- SAB
çalışmaya başlamadan önce ortamı mümkün olduğunca hava sirkülasyonu olmayacak şekilde ayarlamaya çalışın, başladığınızda odanın kapısının açılması dahi süreci olumsuz etkileyebilir. el çabukluğu konteminasyon riskini azaltmak için oldukça önemlidir, bu nedenle öncesinde birkaç sefer boş deneyerek pratik yapmak faydalı olabilir.
Alkole dokunmadan önce eldivenleri giyerek SABı %70 alkolle temizleyin.
skalpel ve cımbızı kızarana kadar torch çakmakla ısıtarak sterilize edin, bu işlemi SABın dışında yapmak gerekiyor. aletleri soğuduktan sonra tutulacak yerleri alkolle silerek SABın içine alın.
SABın içinde temiz bir shot bardağına şırınga kapasitesinde steril su ekleyin, daha sonra skalpel yardımıyla cımbızla tuttuğunuz (spor printin kenarlarında parmağın spora değmeyeceği kadar yeterli alan varsa buna gerek yok ama çoğunlukla olmuyor) spor printten küçük bir parçayı shot bardağına kazıyın (en fazla 1/4 büyüklüğünde bir kısmı) printe narin davranmak önemli.
bardaktaki suyu şırıngaya birkaç kere çekip bırakmak sporların daha iyi karışmasına yardımcı olur. en son çektikten sonra iğnenin kapağını kapatarak direkt ışık görmeyen, oda sıcaklığında bir yere kaldırın. sporların su ile bileşim haline gelmeleri için kullanmadan önce en az 24 saat beklemesi gerekiyor. ideal olan kullanmadan 2-3 gün önce hazırlanması
- 3. Adım : Miselleme
malzemeler
- süzgeç
- çivi
- çekiç
- malzemeleri karıştırmak için bir kap
- micropore bandı (eczanelerde satılıyor)
- ölçüm kabı
- folyo
- havlu veya kağıt havlu (ben havlu kullanıyorum)
- düz/ ağız darlığı olmayan kavanozlar (tüm printten, printin büyüklüğüne göre yaklaşık 24-30 kavanoz çıkar)
- sıkı kapaklı büyük tencere (veya düdüklü, ben düdüklü kullanmayı sevmiyorum)
içerik için malzemeler
- içme suyu
- organik esmer pirinç unu
- vermikülit
- spor şırınga
hijyen öğeleri
- latex eldiven
-%70 alkol
- torch çakmak
- SAB
*hazırlanan kavanozlar ortalama 4 ile 5 hafta arasında çembere alınacak hale gelir*
+ 1. Aşama : Hazırlık
Kavanozların hazırlığı
- çekiç ve çiviyi alkolle dezenfekte edin
- kavanoz kapağının üstüne kenarlara yakın olacak şekilde 4 köşeden delik açın
Substratın hazırlığı
- her bir kavanoz için 1/4ü kadar içme suyu ile 2/3ü kadar vermiküliti bir kapta karıştırın
- temiz bir süzgeçte fazla suyu süzün
- her kavanoz için 1/4ü kadar esmer pirinç ununu nemlendirilmiş vermikülit ile karıştırın
Kavanozları doldurmak
- Substratı kavanozlara, üstünde biraz boşluk kalacak şekilde eşit olarak paylaştırın
- en üste kuru vermikülit eklemek konteminasyon riskini azaltır
- kapağı alkolle temizleyerek kavanozları kapatın
Buharla Sterilizasyon
- Kapakların sıkı kapatıldığından emin olun
- Kapakları folyoyla sıkıca kaplayın, bu aşamada folyonun düzgün kapatılmaması kavanozun içinde şu birikmesine neden olur
- tencerenin dibine havlu sererek kavanozların dibe değmediğinden emin olun
- kavanozları birbirine ve tencerenin kenarlarına değmeyecek şekilde yerleştirin, bu şekilde çatlama ihtimali düşer
- tencereyi kavanozların yarısına gelecek kadar suyla doldurun ve kapağını sıkıca kapatın
- kısık ateşte yavaşça kaynaması gerekiyor, tencerede bu yaklaşık 75-90 dakika arası. düdüklü için yaklaşık 1 saat.
- işlemden sonra kavanozları kullanmadan hemen öncesine kadar temiz kaldıklarından emin olmak için, oda sıcaklığına gelene kadar tencereden çıkartmamak gerekiyor. işlemi akşamdan yapıp sabahı beklemeyi ben daha faydalı buluyorum.
+ 2.Aşama : Enjeksiyon
*burdan sonrasına eldivenlerle ve SABın başında devam ediliyor*
Şırıngayı hazırlama
- şırınganın ucunu bir torch çakmakla kızarana kadar ısıtın
- ısı geçtikten sonra şırıngayı alkolle temizleyerek SABın içine alın
- şırınganın ağzını çok hafif geriye çekip biraz sallayarak sporları hareket ettirin
Sporları enjekte etme
bu aşamada bütün işlemleri bir kavanoz için tamamladıktan sonra diğer kavanoza geçin
- SABın içinde kavanozun üzerinden folyoyu kaldırın, folyo kalktığı anda sporları enjekte edip delikleri bantlamak gerekir
- Her bir delikten 1/4cc spor solüsyonunu iğnenin ucu kavanozun duvarına değecek şekilde enjekte edin
- 4 delikten enjeksiyonu tamamladıktan sonra delikleri micropore bandıyla kapatın, bantları öncesinden kesmek hız açısından avantaj sağlar
- bütün kavanozlar için işlemi tekrarlayın
+ 3.Aşama : Kolonizasyon
Miselyumun oluşması
Kavanozları direkt güneş ışığı almayan, temiz bir alana yerleştirin. 2 hafta içinde miselyum beyaz, yumuşak kabarıklıklar şeklinde görünür hale gelir.
Miselyumun oturması
Enjekte tarihinden 4 hafta içinde kavanozun içi neredeyse tamamen bembeyaz hale gelir. bu aşamada miselyumun güçlenmesi için fazladan 1 hafta beklemek gerekir. Her şey yolunda gitmişse 10luk bir şırıngadan 4-6 kavanoz elde edersiniz. Kavanozların içinde beyazdan başka bir renk varsa, ki bu genelde yeşildir, kavanozun kontemine olduğu anlamına gelir. Kontemine kavanozları açık alanda temizlemek gerekir.
- 4. Adım : Meyve Çemberi
malzemeler
- plastik saklama konteyneri (50-115 litre arası kavanoz miktarına göre)
- perlit (zemini en az 10cm dolduracak kadar)
- süzgeç
- havlu veya kağıt havlu (ben havlu kullanıyorum)
- yüzey temizleyici alkol
- sprey şişesi
- metre
- 7mmlik matkap ucu ve matkap/ veya eritilerek de yapılabilir
- işaretleme kalemi
- zımpara
gerekli hava akışını sağlamak için kutunun 6 yüzünde eşit aralıklarla açılmış delikler olması gerekir. 5x5 cmlik gridlerin ortasına açılan delikler bu durum için idealdir (10cmde 1) markerla işaretlediğiniz yerleri matkapla delerken baastırmayın, baastırmak kırılmalara neden olacaktır. delikleri zımparayla temizleyerek plastik parçaların kalmadığından emin olun. delme işleminden sonra kutuyu alkolle silerek temizleyin.
kutunun altına havluyu serin, perlitin fazla nem tutmasını ve deliklerden çıkmasını engelleyecektir. perliti tamamen ıslatarak fazla suyu süzgeçle süzün. kutuya en az 10cm perlit doldurun, tam olarak ne kadar doldurduğunuzun çok önemi yok, kutunun içinde yeterli nem ortamı oluşturmak için kullanılıyor. ben yaklaşık 20cm dolduruyorum
- 5. Adım : Meyvelenme
Kolonize kekler
Tüm kavanozları açarak üzerlerindeki kuru vermikülitleri çıkarın. Bu aşamada substrata zarar vermemeye çalışın.
Alkolle dezenfekte ettiğiniz bir yüzeye (ben tepsi kullanıyorum) kavanozları ters çevirip hafifçe sallayarak kekleri çıkartın. boğazsız kavanoz kullanmak bu nedenle önemli.
tepsiyi yavaş akan suyun altında gezdirin, bu aşamada vermikülitler dökülecektir, bunları ayıklayın. keklere zarar vermemeye çalışın.
kekleri bir kapta ılık suda bir gün boyunca rehidre edin.
Kekleri yuvarlama
* Bu aşama muhtemelen sadece yazılı anlatımla oturmayacaktır, bu konuda videolar izlediğinizde ne demeye çalıştığım daha iyi anlaşılacaktır*
kekleri sudan alarak temiz bir yüzeye yerleştirin. (benim için yine tepsi) bir başka temiz yüzeye kuru vermikülit dökün ve kekleri teker teker vermikülitte yuvarlayın. bu nemi içeride tutmaya yardımcı olacaktır.
Kekleri çembere alma
keklerin altı için keklerin perlite değmesini engelleyecek ölçülerde folyo parçalar kesin. folyo parçaları perlitin üzerine yerleştirdikten sonra kekleri parçalara oturtun. daha sonra çemberi içme suyuyla fısfıslayın. kapağı kullanarak içeriyi birkaç kere yelleyin. ve kapağı kapatın.
Şartları optimum düzeyde tutma
Nemi uygun düzeylerde tutmak için kutuyu günde 4 kere fısfıslayın
Keklerin ıslak değil nemli olduğundan emin olun
Hava sirkülasyonunu arttırmak için her fısfıstan sonra kutuyu yelleyin, bunu günde 6 kere yapmak daha idealdir
- 6. Adım : Hasat
Mantarlar önce ufak kabarıklıklar haline gelir, daha sonra pin denen minik uzantılar haline gelirler
pinler oluştuktan sonra mantarın türüne göre 5 ile 12 gün arasında hasata hazır hale gelir
mantarlar alt kapakları açıldığında spor dökerler, bu gelişimin son evresidir. hasatın alt kapaklar düşmeden önce yapılması idealdir.
mantarları keke en yakın yerinden keserek hasat edin
Evde sihirli mantar yetiştirmek ne kadar sürer?
pinler oluştuktan sonra hasat kısa sürede geliyor ancak bir genellemeyle baştan sona bu süre türüne göre 30 ile 60 gün arasındadır. bundan önce misel oluşturmanın da yaklaşık 5 hafta sürdüğünü konuştuk. evde mantar yetiştirmek ortalama 2-3 ay sürüyor.
